Lekarz medycyny pracy sprawuje nadzór zdrowotny nad osobami pracującymi, studentami, osobami wyrabiającymi prawo jazdy lub ubiegającymi się o pozwolenie do posiadania broni. Podstawowym zadaniem tego specjalisty jest orzekanie o zdolności pracownika do wykonywania danej pracy lub zajęcia. Lekarz medycyny pracy wykonuje niezbędne badania profilaktyczne - są to badania wstępne (wykonywane przy podejmowaniu pracy przez pracownika) i okresowe (wykonywane co 1-3 lata w zależności od charakteru pracy). Na ich podstawie lekarz ocenia czy pracownik może podjąć pracę w danym zawodzie i stwierdza ewentualne przeciwwskazania do wykonywania tego zajęcia. Wykonuje także badania kontrolne, przeprowadzane po zwolnieniu zdrowotnym trwającym dłużej niż 30 dni, mające na celu określenie czy pracownik całkowicie zakończył proces leczenia i może powrócić do pracy.

Pierwszym etapem na drodze kariery w zakresie medycyny pracy jest ukończenie studiów medycznych, które zostały opisane w artykule „lekarz medycyny", a następnie przystąpienie do specjalizacji.

Obecnie istnieją trzy bloki programowe przeznaczone dla lekarzy bez żadnej specjalizacji oraz lekarzy, którzy rozpoczęli kształcenie jeszcze w starym trybie nauczania.

Specjalizacja lekarza medycyny pracy zazwyczaj obliguje do założenia prywatnej praktyki lekarskiej. Firmy zatrudniające pracowników mają obowiązek kontrolować ich stan zdrowia zlecając badania zależne od charakteru wykonywanej pracy. Przeważająca większość z nich podpisuje umowy z lekarzami medycyny pracy lub NZOZ, które świadczą usługi z takiej specjalizacji. Wtedy cena badań pracowników jest niższa niż przy indywidualnych wizytach. Dla lekarza oznacza to natomiast stałe źródło dochodu dlatego zakładając prywatny gabinet warto wysłać pozyskać jak najwięcej zleceniodawców.