Jak zostać notariuszem
W celu uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu notariusza należy ukończyć studia prawnicze.
Ze względu na brak specjalizacji podczas trwania studiów, decyzję o dalszej ścieżce zawodowej, można podjąć już po uzyskaniu tytułu magistra. Chcąc zostać notariuszem należy zdać egzamin na aplikację notarialną, po jej odbyciu zdać egzamin zawodowy, a następnie odbyć obowiązkową asesurę.Osoby uprawnione do zgłaszania się na aplikację notarialną muszą:
- posiadać obywatelstwo polskie i korzystać z pełni praw cywilnych i obywatelskich
- być nieskazitelnego charakteru i dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu notariusza
- ukończyć wyższe studia prawnicze i uzyskać tytuł magistra lub ukończyć zagraniczne studia prawnicze uznawane w kraju
Chcąc przystąpić do egzaminu na aplikację należy złożyć:
- wniosek o dopuszczenie do egzaminu wstępnego
- kwestionariusz osobowy
- życiorys
- oryginał albo urzędowy odpis dyplomu ukończenia wyższej studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Polsce albo zaświadczenie o zdaniu egzaminu magisterskiego
- informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego opatrzoną datą nie wcześniejszą niż miesiąc przed złożeniem zgłoszenia
- oryginał dowodu uiszczenia opłaty za egzamin wstępny
- trzy zdjęcia zgodnie z wymaganiami obowiązującymi przy wydawaniu dowodów osobistych
W przypadku gdy termin egzaminu magisterski ego przypada w okresie późniejszym niż termin składania podań o przystąpienie do egzaminu, należy nie później niż 7 dni przed terminem egzaminu wstępnego na aplikację dostarczyć dokument poświadczający uzyskanie tytułu magistra.
Koszt egzaminu wstępnego na aplikację w 2009 roku wynosił 638 zł.
Egzamin na aplikację notarialną ma formę testu pisemnego, składającego się ze 150 pytań jednokrotnego wyboru. Na jego rozwiązanie przyszli aplikanci mają 2,5 godziny. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie min. 100 punktów.
Egzamin sprawdza wiedzę kandydatów m. in. z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, prawa cywilnego, prawa pracy, prawa gospodarczego, prawa Unii Europejskiej, prawa konstytucyjnego, prawa o ustroju sądów i prokuratur.
Lista osób, które uzyskały wynik pozytywny z testu jest publikowana przez Ministra Sprawiedliwości w Biuletynie Informacji Publicznej. Aplikacja notarialna rozpoczyna się z dniem 1 stycznia każdego roku i trwa 30 miesięcy (2,5 roku). Odbywa się u notariusza wyznaczonego przez radę izby notarialnej (jeśli aplikant zawarł umowę z izbą) lub u notariusza, z którym aplikant zawarł umowę o pracę. Formę i rodzaj zajęć, które odbywają się raz w tygodniu, ustala Krajowa Rada Notarialna. Koszt aplikacji notarialnej w 2009 roku wyniósł 5104 zł (równowartość czterech płac minimalnych â 1276 zł).
Aplikacja kończy się zdaniem egzaminu notarialnego.
Przystępując do egzaminu należy dostarczyć do właściwej rady izby notarialnej poniższe dokumenty:
- wniosek o przystąpienie do egzaminu
- zaświadczenie o odbyciu aplikacji notarialnej
- oryginał dowodu uiszczenia opłaty za egzamin (w roku 2009 opłata ta wyniosła 957 zł.)
Dodatkowo osoby, które są zwolnione z obowiązku odbywania aplikacji dołączają:
- kwestionariusz osobowy
- życiorys
- oryginał dyplomu ukończenia wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra lub zagranicznych studiów prawniczych uznanych w kraju
- dokument zaświadczający uzyskanie stopnia naukowego doktora nauk prawnych lub zdanie odpowiednio egzaminu: sędziowskiego, prokuratorskiego, adwokackiego lub radcowskiego (zaświadczenie o złożeniu egzaminu)
- dokumenty zaświadczające co najmniej 5-letni okres zatrudnienia, na stanowiskach referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asystenta sędziego lub asystenta prokuratora
- dokumenty zaświadczające co najmniej 5-letni okres zatrudnienia lub wykonywania wymagających wiedzy prawniczej czynności
- bezpośrednio związanych z czynnościami wykonywanymi przez notariusza na podstawie umów cywilnoprawnych w kancelarii notarialnej
- dokumenty zaświadczające co najmniej 5-letni okres zatrudnienia w urzędach organów władzy publicznej i wykonywania wymagających wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związanych ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów, w tym zaświadczenie kierownika urzędu
- dokumenty potwierdzające zatrudnienie na stanowisku radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego, opatrzoną datą nie wcześniejszą niż miesiąc przed jej złożeniem
- oryginał dowodu uiszczenia opłaty za egzamin notarialny
- 3 zdjęcia zgodnie z wymaganiami obowiązującymi przy wydawaniu dowodów osobistych
Do osób zwolnionych z obowiązku odbywania aplikacji należą:
- doktorzy nauk prawnych
- osoby, które przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 8 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu zatrudnione były na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asystenta sędziego lub asystenta prokuratora
- osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane z czynnościami wykonywanymi przez notariusza w kancelarii notarialnej, na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej
- osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów
- osoby, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski, adwokacki lub radcowski
- osoby, które zajmują stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
Egzamin notarialny składa się z trzech części i trwa trzy dni.
W pierwszym dniu aplikanci rozwiązują test jednokrotnego wyboru, składający się ze 100 pytań. Mają na to 100 minut czasu. Drugiego dnia, w ciągu 360 minut, mają za zadanie opracować jeden projekt aktu notarialnego na podstawie opisanego przypadku i opinię prawną na podstawie przedstawionego kazusu. W ostatni dzień opracowują drugi projekt aktu notarialnego, na co mają 240 minut czasu.Po uzyskaniu pozytywnego wyniku egzaminu zawodowego aplikant musi odbyć asesurę notarialną, czyli staż zawodowy, trwający minimum 2 lata.
Należy wówczas przedstawić Ministrowi Sprawiedliwości:
- wniosek o powołanie na asesora
- oświadczenie notariusza, u którego staż będzie się odbywał, o gotowości zawarcia przez niego z aplikantem umowy o pracę
W trakcie trwania stażu, asesor znajduje się pod opieką doświadczonego notariusza prowadzącego kancelarię. Okres stażu ma pogłębić zdobytą wiedzę asesora i przygotować go praktycznie do wykonywania zawodu notariusza.
Po zakończeniu asesury notarialnej, asesor zgłasza wniosek do Ministra Sprawiedliwości, który po konsultacji z właściwą radą notarialną powołuje notariusza i wyznacza siedzibę jego kancelarii.
Podsumowując, aby uzyskać wpis na listę notarialną należy spełniać poniższe warunki:
- posiadać obywatelstwo polskie i korzystać w pełni z praw cywilnych i obywatelskich
- być osobą nieskazitelnego charakteru i dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu notariusza
- ukończyć wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskać tytuł magistra lub być absolwentem zagranicznej uczelni prawniczej, uznawanej w kraju
- odbyć aplikację notarialną
- złożyć egzamin notarialny
- przepracować w charakterze asesora notarialnego co najmniej 3 lata
- mieć ukończone 26 lat
Osobami, które mogą ubiegać się o wpis na listę notarialną bez konieczności odbywania aplikacji, składania egzaminu zawodowego i odbywania asesury są:
- profesorowie i doktorzy habilitowani nauk prawnych
- osoby, które zajmowały stanowisko sędziego lub prokuratora
- osoby, które wykonywały zawód adwokata lub radcy prawnego przez okres co najmniej 3 lat
- osoby, które co najmniej 3 lata zajmowały stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
Komentowane zawody