Praca cukiernika polega przede wszystkim na produkcji wszelkiego rodzaju ciast, ciastek, tortów, deserów, cukierków, pieczywa cukierniczego, lodów i elementów dekoracyjnych, które poza walorami smakowymi powinny również posiadać walory wizualne. Cukiernik dba o swoje miejsce pracy oraz materiały z jakimi pracuje. Do jego obowiązków należy nadzów nad zaopatrzenie miejsca pracy we wszystkie niezbędne produkty, wybór najlepszych jakościowo składników, dbanie o urządzenia i narzędzia swojej pracy.

Cukiernik, podobnie jak kucharz, musi dbać o należyte przechowywanie produktów spożywczych, musi znać dokładne proporcje tworzenia wyrobów kulinarnych oraz musi znać różnorodne przepisy, dopasowane do różnych okazji i wymagań klientów.

Tytuł zawodowy cukiernika można zdobyć kończąc odpowiedni kierunek w szkole zawodowej lub technikum. Podczas 3-letniej nauki zawodu, uczniowie zdobywają wiedzę z technologii produkcji cukierniczej, obsługi niezbędnych maszyn i urządzeń, procesów produkcji, różnych metod wypiekania i przygotowywania ciast i deserów, ich ozdabiania i podstaw przedsiębiorczości. Poza praktykami w szkolnych pracowniach odbywają także praktyki w zakładach cukierniczych.
Po zakończeniu nauki, przystępuje się do egzaminu zawodowego, który umożliwia zdobycie tytułu cukiernika-czeladnika.

Założenie własnej cukierni od podstaw to skomplikowany i kosztowny proces. Prostszą i tańszą formą jest wynajęcie lub odkupienie przystosowanego do tego celu lokalu. Czasem jest on także częściowo wyposażony co pozwoli uniknąć dużych kosztów zakupu nowego sprzętu. W tradycyjnej cukierni również nie da się uniknąć zatrudnienia dodatkowego personelu co zwiększa koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Jeśli wyroby cukiernicze mają być sprzedawane w innych punktach (np. sklepach spożywczych) konieczny jest również zakup samochodu przystosowanego do ich transportu. W zależności od profilu działalności, jakości sprzętu i lokalu koszt otworzenia cukierni wynosi od 70 tysięcy złotych wzwyż.